Nửa thế kỷ trước, Bob Dylan khiến làng âm nhạc thế giới sửng sốt khi ông thử sức với nhạc cụ điện và giờ đây, Bob lại khiến làng văn học thế giới bất ngờ khi trở thành chủ nhân của Giải Nobel Văn học 2016
Khác với dự đoán của giới chuyên môn và người hâm mộ, giải Nobel Văn học 2016 đã không thuộc về nhà văn nổi tiếng Nhật Bản Haruki Murakami mà đã được trao cho huyền thoại âm nhạc, ca sĩ – nhạc sĩ Bob Dylan. Theo Viện Hàn lâm Thụy Điển, chất thơ mà Bob Dylan đem đến cho nền âm nhạc hiện đại Mỹ chính là lý do khiến ông được trao tặng giải thưởng danh giá này.
Việc giải Nobel Văn học lần đầu tiên thuộc về một “kẻ ngoại đạo” tất nhiên không làm hài lòng một số người hài lòng và khiến họ đặt ra câu hỏi liệu rằng một ca sĩ – nhạc sĩ có xứng đáng với giải thưởng cao quý này không. Đây không phải là lần đầu tiên các học giả văn học tranh cãi về âm nhạc của Bob Dylan. Đã có rất nhiều nghiên cứu về “tính thơ” trong các bài hát của Bob Dylan và liệu lời bài hát của ông có thể được xem như những bài thơ hay không.
Với Billy Collins, nhà thơ nổi tiếng nhất nước Mỹ, Bob Dylan hoàn toàn xứng đáng với giải thưởng này. Ông cho rằng đa số các bài hát sẽ trở nên vô nghĩa nếu chỉ có lời mà không có âm nhạc phổ lên chúng, nhưng những bài hát của Bob Dylan đã làm nên điều diệu kì khi chỉ lời bài hát đã có thể truyền tải cảm xúc đến cho mọi người mà không cần những nốt nhạc dẫn đường. “Tôi nghĩ anh ấy hoàn toàn có đủ điều kiện cần thiết của một nhà thơ“, Billy Collins nói.
Bob Dylan tên thật là Robert Allen Zimmerman. Ông sinh ngày 24/05/1941 tại Duluth, Minnesota, Mỹ. Sau khi vào Đại học 1 năm, ông quyết định bỏ học và đến New York hát ở các câu lạc bộ nhỏ để tìm kiếm cơ hội phát triển. Ngay từ những ngày đầu, khi vẫn còn là một người vô danh, âm nhạc của Bob Dylan đã mang một chất riêng với ca từ chứa đầy phép ẩn dụ, được sắp xếp theo một trật tự, vần điệu rất đặc biệt, và trong một ý nghĩa sâu xa nào đó, lại chứa đầy tính thơ ca và văn học.
Những bài hát của Bob Dylan chưa bao giờ là vô nghĩa. Ông luôn cố gắng dùng bài hát của mình kể một câu chuyện nào đó. Có thể đó là tuyên ngôn nhân quyền trong Blowin’ in the wind, hay câu hỏi và lời hoài nghi với xã hội Mỹ những năm 1960 với The Times They Are A Changin hoặc chỉ đơn giản là tâm sự của một người cha trong bài hát Forever Young. Bob Dylan được xem là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất đến nền âm nhạc hiện đại khi là người truyền cảm hứng đến các nhạc sĩ, ca sĩ thời nay và là người làm thay đổi quan điểm sống của giới trẻ.
Bob Dylan là người Mỹ thứ hai sau nhà văn Toni Morrison nhận giải Nobel Văn học. Và ông cũng chưa đưa ra bất kỳ phát biểu chính thức nào về việc thắng giải. Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy việc trao tặng giải thưởng Nobel Văn học 2016 cho một huyền thoại âm nhạc đã phần nào định nghĩa lại khái niệm văn học, và mở đường cho những sáng tạo nghệ thuật văn học trong tương lai, dù là đến từ bất kì người nào và bất cứ lĩnh vực nào đi chăng nữa.
—
Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE
