Giày bespoke không đơn thuần chỉ là một đôi giày, đó là cả một tác phẩm nghệ thuật chứa đựng tâm huyết của người làm và quan điểm thẩm mỹ của người mang.
Trước khi bước chân vào thế giới của những đôi giày bespoke, hãy nói một chút về thuật ngữ “bespoke”. Bắt nguồn từ Savile Row – con phố may mặc cao cấp nổi tiếng nhất châu Âu – ban đầu “bespoke” được các thợ may sử dụng để chỉ những bộ suit “spoken for” một khách hàng cá nhân. Nghĩa là, mỗi súc vải, số đo, mẫu bìa… được tao ra cho một người duy nhất, hay nói cách khác, chúng không có cái thứ hai. Không chỉ là sản phẩn độc bản, một bộ suit bespoke còn vừa vặn tuyệt đối và tôn vinh những đường nét của cơ thể.
Vượt ra khỏi thế giới quần áo may đo, khi nói đến những món đồ được đặt làm riêng cho một đối tượng cụ thể, người ta đều sử dụng “bespoke”. Dần dần, bespoke trở thành một tiêu chuẩn của sự xa xỉ – không hẳn là xa xỉ về giá cả hay chất liệu, trên hết, nó thể hiện đẳng cấp của tay nghề thủ công và yếu tố độc nhất vô nhị của người sở hữu. Và những đôi giày đóng riêng theo yêu cầu của khách hàng là xu hướng được các quý ông sành điệu cực kỳ ưa chuộng.
Tương tự như những bộ suit nam, để tạo ra một đôi giày bespoke, cả người thợ lẫn khách hàng đều phải trải qua nhiều công đoạn, cùng nhau. Bạn không phải chỉ đến một cửa hàng, để lại số đo rồi đi về và đợi ngày đến nhận thành phẩm. Thay vào đó, bạn sẽ trực tiếp tham gia quá trình tạo ra đôi giày của mình. Khi đến lấy số đo, khách hàng sẽ được người thợ đưa ra lời khuyên và một số đề xuất, sau đó cả hai sẽ cùng bàn bạc về phong cách, kiểu dáng, chất liệu, màu da, loại đế, da lót, các chi tiết đính, khâu, đục… trên đôi giày. Những ngày sau đó, khách hàng sẽ thường xuyên đến gặp người thợ trong những công đoạn then chốt và liên tục chỉnh sửa cho đến khi có được sản phẩm cuối cùng. Giày bespoke không chỉ có các chi tiết được làm thủ công cực kỳ tỉ mỉ, phù hợp với sở thích cá nhân mà còn đem lại sự thoải mái vượt trội nhờ các chất liệu cao cấp được tuyển chọn kĩ càng. Bạn không cần đi một thời gian để giày “mềm” và hợp chân như các loại giày bán sẵn. Chúng sẽ vừa khít với chân bạn ngay từ ngày đầu tiên.
Thông thường, những người thợ đóng giày chuyên nghiệp sẽ tự mình làm tất cả mọi bước, từ đo kích thước chân, vẽ bìa, làm khuôn gỗ cho đến cắt da, đóng giày, khâu chỉ, chỉnh sửa và hoàn thiện. Tuy nhiên, vẫn có một số công ty chuyên làm giày bespoke giao từng công đoạn cho nhiều người thợ. Dù theo cách nào, khách hàng cũng chỉ giao tiếp với một người thợ trong suốt quá trình làm giày. Bởi vì, thực tế là những người thợ bespoke làm việc khá ít với giày. Họ dành thời gian để gặp khách hàng để tìm hiểu phong cách của họ, sở thích bằng da và nhu cầu về lối sống. Khi đo chân, ngoài việc vẽ lại hình dạng của bàn chân trên giấy, họ còn ghi chép cẩn thận về mọi sắc thái của bàn chân, chẳng hạn như các khớp ngón chân bất thường, xương và các ngón chân cong… để chắc chắn đôi giày sẽ phù hợp với các sắc thái đó.
Đối với khách hàng, khi quyết định làm giày bespoke, điều quan trọng nhất không phải là các yếu tố thuộc về đôi giày mà chính là người thợ. Mối quan hệ giữa người đóng giày và người đặt hàng là cực kỳ quan trọng. Một người thợ giỏi không phải là người chiều theo mọi ý muốn của khách hàng. Người thợ giỏi là người có thể đưa ra những nhận xét, gợi ý phù hợp nhất với phong cách và sở thích của khách hàng. Đôi khi, người thợ phải là người quyết định nếu khách hàng không thực sự hiểu rõ mình muốn gì. Tất cả hướng đến mục đích tạo ra một đôi giày khiến cả hai đều hãnh diện, chứ không phải là bất kỳ ai trong hai người.
Nói như thế để thấy rằng, giày bespoke không đơn thuần chỉ là một đôi giày, đó là cả một tác phẩm nghệ thuật chứa đựng tâm huyết của người làm và quan điểm thẩm mỹ của người mang. Tuy nhiên, để đặt những đôi giày này, bạn phải có sự kiên nhẫn. Một đôi giày thường mất từ 6 đến 9 tháng để hoàn thiện và tất nhiên chi phí làm ra chúng cũng rất vô chừng, từ khoảng 1.500 đô la cho tới cả chục ngàn đô la, tùy vào loại da, chi tiết vả cả tay nghề của thợ đóng giày. Hầu hết khách hàng của giày bespoke là nam, đơn giản vì họ cần một đôi giày chất lượng với phong cách ổn định, không cần chạy theo xu hướng thời trang.
Và vì không cần chạy theo xu hướng hay phải khoe nhãn mác của các thương hiệu đắt tiền nên đi giày bespoke thực sự là một thú chơi xa xỉ kín đáo. Đắt đỏ đấy, nhưng không cần phải nói ra. Công phu đấy, nhưng không cần phải thể hiện. Người sử dụng hiểu được giá trị đôi giày mình đang đi, dù đó chỉ là một đôi giày Oxford da màu đen cơ bản. Bởi vì, thời gian sẽ phản chiếu sự bất tử của một đôi giày.
—
Bài: Đ.T (Nguồn: Tạp chí Phái mạnh ELLE Man)
