Một trong những gốc rễ của sự đa dạng và lịch sử lâu đời của khu vực Đông Nam Á chính là nền văn hóa ẩm thực. Người dân nơi đây được tạo hóa ưu đãi cho một dải thiên nhiên rộng lớn, phong phú với gió mùa mang lại rất nhiều thuận lợi trong sinh hoạt và lao động sản xuất thực phẩm.
Một trong những gốc rễ của sự đa dạng và lịch sử lâu đời của khu vực Đông Nam Á chính là nền văn hóa ẩm thực.
Từ thuở xa xưa, con người nơi đây đã dễ dàng khai thác nguồn lương thực dồi dào trong tự nhiên để sinh tồn. Qua thời gian, cùng với bản tính lao động cần cù và sáng tạo của mình, những cư dân vùng Đông Nam Á đã sáng tạo và chế biến nên một nền văn hóa ẩm thực khổng lồ và đa dạng.
Đông Nam Á là một trong những khu vực sôi động nhất trên thế giới không chỉ bởi sự đa dạng về văn hóa và sắc tộc mà còn vì vị thế địa lý trọng yếu, là con đường hàng hải nối liền Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương. Có rất nhiều dân tộc với các nền văn hóa khác nhau cùng chia sẽ và sinh sống tại đây, vô tình chung ngày càng làm cho ẩm thực của khu vực trở nên đa dạng và phong phú theo thời gian.
Với một “kho tàng” văn hóa ẩm thực đồ sộ như vậy, hiển nhiên ngay cả chúng ta, những người bản địa có dành cả cuộc đời cũng chưa chắc có thể khám phá hết chứ khoan nói đến du khách từ những miền đất xa xôi. Tuy nhiên, Đông Nam Á là vùng đất “đa dạng trong thống nhất”, đó là cùng nhau chia sẽ một bề dày lịch sử lâu đời với những tương đồng trong lề thói sống, văn hóa giao tiếp và dĩ nhiên là cả văn hóa ẩm thực. Cách tuyệt vời để khám phá hoạt động ẩm thực nơi đây là bắt đầu với những món ăn cơ bản và phổ biến nhất của khu vực này.
Nào hãy cùng ELLE Man điểm qua một số món ăn “lạ mà quen” mà hầu như mỗi người trong chúng ta đều đã từng thử qua một lần nhé:
Bánh mì: Đây ban đầu là một dạng snack của người Pháp mang đến Việt Nam từ thời kì Pháp thuộc, có tên là casse-croute (có nghĩa là “vỏ bánh mì” hay sandwich). Sau này món ăn được những người bản xứ chế biến lại cho phù hợp với văn hóa ăn uống của mình, những ổ bánh mì dần có kích thước nhỏ hơn, được rọc dọc thân bánh và cho vào đó những lát xắt cà rốt, cải chua, rau diếp, ngò, ớt tương, thịt nguội hoặc thịt nướng, chả Bắc hoặc chả lụa, cá hộp và cả pa-tê… Đây là món điểm tâm ưa thích của không chỉ người dân Việt Nam mà cả các du khách nước ngoài.
Bánh mì không chỉ là món ăn sáng ưa thích của người dân Việt Nam mà cả các du khách nước ngoài.
Món salad bắp cải: Hay còn có cái tên khác quen thuộc hơn là “Gỏi Trộn”, được làm từ bắp cải và xà lách băm nhỏ, ướp chung với hỗn hợp nước mắm đường, nước cốt chanh tươi, lớp trên món ăn được rắc đậu phộng giã nhuyễn, rau ngò, bạc hà và là húng quế Thái. Tùy vào phong cách mà người ta thường dùng chung với những thành phần thực phẩm khác nhau, ví dụ như gỏi gà, gỏi thịt heo, gỏi bò, gỏi hải sản với tôm-mực, gỏi cá… Đây là món ăn phổ biến ở khắp khu vực Đông Nam Á từ Việt Nam, Campuchia đến Thái Lan và Malaysia.
Đây là món ăn phổ biến ở khắp khu vực Đông Nam Á từ Việt Nam, Campuchia đến Thái Lan và Malaysia.
Súp nước dừa bột báng: Hay ở Việt Nam thường gọi là “Chè Chuối”. Món ăn này cũng khá phổ biến ở khu vực Đông Nam Á chứ không chỉ riêng Việt Nam, người ta thường dùng như một món tráng miệng sau những bữa tiệc hoặc đơn thuần làm đồ ăn vặt xế chiều. Món “súp nước dừa bột báng” này thường được ăn nóng hoặc cũng có khi để lạnh, ăn chung với chuối thái lát, khoai môn hoặc khoai lang. Phía trên thường được rắc đậu phộng hoặc mè ran.
Người ta thường dùng như một món tráng miệng sau những bữa tiệc hoặc đơn thuần làm đồ ăn vặt xế chiều.
Cà-ri: Món ăn này đóng một vai trò cực kì quan trọng trong nền ẩm thực của khu vực Đông Nam Á. Được du nhập từ Ấn Độ hàng trăm năm trước, cà-ri là một món ăn có rất nhiều biến thể để phù hợp với khẩu vị và tập tục của từng địa phương, vị của nó cũng khá đa dạng: từ vị dịu ngọt của Việt Nam hay the cay của Thái Lan cho đến vị cay nồng gia vị đặc trưng của những quốc gia chịu ảnh hưởng văn hóa ẩm thực Ấn Độ rõ nét hơn là Indonesia và Malaysia. Người ta thường ăn cà-ri cùng cơm trắng (Mã Lai, Indo) hoặc ăn cùng bánh mì (Việt Nam).
Cà-ri là một món ăn có rất nhiều biến thể để phù hợp với khẩu vị và tập tục của từng địa phương.
Gỏi đu đủ/ Gỏi xoài: Đây là món ăn đã quá đỗi quen thuộc với chúng ta từ khi còn là những cô bé, cậu bé cắp sách đến trường, một món ăn gắn liền với tuổi thơ của bao thế hệ học sinh không chỉ ở Việt Nam mà còn ở Thái Lan, Campuchia, Lào… Đu đủ, xoài được băm nhỏ và trộn chung với nước cốt chanh và nước mắm. Đậu phộng rang được rắc lên phía trên, thường ăn kèm tép khô và bánh tráng mè.
Đây là món ăn đã quá đỗi quen thuộc với chúng ta từ khi còn là những đứa trẻ.
Tương đậu: Là một trong những món nước chấm đậm đà hương vị với nhiều biến thể đặc trưng của vùng Đông Nam Á, được làm từ 4 thành phần chính là đậu phộng ran khô, tương đen, nước mắm và nước cốt dừa. Tùy vào từng vùng mà có các biến thể nước chấm khác nhau như thêm vào tỏi, ớt tương và tương cà-ri đỏ.
Là một trong những món nước chấm đậm đà với nhiều biến thể của vùng Đông Nam Á.
Súp miếng làm từ gạo (Phở/Kway Tiao): Thật ra không chỉ riêng Việt Nam mà món ăn súp miếng làm từ gạo hay Kway Tiao (theo cách gọi của Phúc Kiến – Trung Quốc và của Singapore) có mặt ở khắp Đông Nam Á với nhiều biến thể, tuy nhiên Phở là món ăn nổi trội và danh tiếng nhất trong tất cả. Các bạn có thể tìm thấy nhiều biến thể tương đồng ở nhiều vùng trong khu vực với những thành phần cơ bản như nước súp nóng từ xương bò hoặc thịt heo, bánh phở làm nền chủ đạo với các thành phần thịt bò tái-nạm, thịt gà xé hoặc thịt heo hầm, đôi khi người ta còn thêm vào đó tôm, mực và cả trứng cút. Thường ăn kèm rau giá, ngò tây, xà lách.
Kway Tiao của người gốc Phúc Kiến và của người Singapore.Phở của Việt Nam.
Lẩu chua: món ăn này cũng khá phổ biến khắp Đông Nam Á nhưng khi nhắc về lẩu, chúng ta sẽ nghĩ ngay đến Thái Lan với hương vị lẩu chua cay truyền thống. Một món lẩu ngon thì nước lẩu phải mang một sự hòa quyện tuân theo tỉ lệ nhất định giữa ngọt – mặn – chua – cay; nhưng trong đó vị chua – cay vẫn phải đóng vai trò chủ đạo. Người ta thường ăn lẩu cùng với rau mùi Thái, riềng, hành tây và xả.
Lẩu Thái chua cay.
Gỏi cuốn: hay còn gọi là bánh tráng cuộn thịt, bánh tráng rau thịt. Thành phần làm nên món ăn hấp dẫn này chính là tôm, thịt heo luộc, rau diếp, cà rốt, dưa deo, bạc hà… gói trong lớp bánh tráng dẻo mỏng, cuộn lại và dùng kèm nước chấm mắm tỏi hoặc nước tương đậu phộng. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể biến tấu món ăn một tí bằng việc thay thịt luộc hay tôm bằng thịt gà luộc xé, đậu hũ…
Còn có tên gọi là bánh tráng cuộn thịt, bánh tráng rau thịt.
