Bài viết có tiết lộ nội dung của bộ phim Black Panther, độc giả cân nhắc trước khi xem.
Vũ trụ điện ảnh Marvel đã phát hành rất nhiều bom tấn siêu anh hùng cùng nhiều nhân vật phản diện được khắc hoạ thú vị trong từng bộ phim. Như nữ ác nhân duyên dáng Hela (Thor: Ragnarok), kẻ thù truyền kiếp của Iron Man – Mandarin (Iron Man 3) hay Loki – em trai của Thor là những villain (kẻ phản diện) được đông đảo người hâm mộ yêu mến. Bên cạnh đó, những “kẻ” phản diện khác mà hãng Marvel tạo ra như Helmut Zemo (trong Captain America: Civil War) và Vulture trong Spider-Man: Homecoming đã ghi điểm với khán giả nhờ được xây dựng rất “con người”. Có thể thấy rằng, Marvel đang dần học tập cách xây dựng nhân vật phản diện dễ cảm thông, đồng cảm, thay vì chỉ muốn hủy diệt tất cả như trước.
Và sau khi bom tấn Black Panther được ra mắt, xuất hiện một kẻ phản diện có tiềm năng lật đổ “ngai vàng” của Loki, đó chính là nhân vật Erik Killmonger. Do nam diễn viên Michael B. Jordan thủ vai, Killmonger là người em họ xa xứ của T’Challa – là Black Panther đồng thời là vua của cường quốc Wakanda.
1. Killmonger là nhân vật có tính cách đa chiều
Ngay từ lần gặp đầu tiên, Black Panther đã xem Killmonger như một kẻ thù không đợi trời chung nhưng lại có tư chất của người hùng. Trên thực tế, một phần tính cách Killmonger là do cái chết của bố mình bị giết hại bởi bố của Black Panther. Người xem có thể thấy Killmonger như một vị anh hùng khác cùng với một nhiệm vụ thú vị của riêng mình.
Nói rằng Killmonger là một kẻ có tính cách đa chiều quả thật không sai. Trước khi gặp T’Challa, chúng ta đều biết Killmonger là một villain két tiếng nguy hiểm. Killmonger đủ tàn nhẫn để giết cả bạn gái của mình thay vì làm hỏng nhiệm vụ, hay lấy cắp một chiếc mặt nạ trong quá trình đi cướp Vibranium chỉ vì trót thích nó. Thời gian Killmonger ở Wakanda đã mở ra cho khán giả thấy được tính cách đa chiều của nhân vật hơn. Người xem hiểu thêm về mối quan hệ của Killmonger với cha của mình và quê hương Oakland, điều này đã cho thấy rằng Killmonger là một kẻ phản diện đáng thương.
Tóm lại, những chi tiết này tạo thành một vòng cung nhân vật hoàn chỉnh. Đây không phải là một kiểu ác nhân “rập khuôn” trong cuộc tìm kiếm lợi ích của mình mà xấu xa mà là một người đàn ông thực sự trong một cuộc hành trình tối tăm.
2. Killmonger đại diện cho những người da màu bị lãng quên
Killmonger muốn cả sức mạnh và trả thù, anh ta có một câu chuyện dài phía sau để dẫn đến kết cục hành động như ngày hôm nay. Cha của Killmonger bị vua T’Chaka giết chết từ khi anh còn là một cậu bé. Bản thân Killmonger bị trục xuất khỏi quê nhà Wakanda và tự mình sinh tồn ở Oakland. Sau nhiều năm tôi luyện trong ngọn lửa thù hận, hắn trở thành tay lính đánh thuê tinh nhuệ bậc nhất. Killmonger quyết tâm quay lại Wakanda để trả thù cho cha, giành lấy ngai vàng từ T’Challa (Black Panther) – con trai của T’Chaka.
Từ nỗi oán giận trong quá khứ, Killmonger đã nâng lên thành một lý tưởng. Dù là lý tưởng lệch lạc nhưng đây cũng là nền tảng cho động cơ mà hiếm có phản diện nào của Marvel có được. Căm giận vua T’Chaka, hắn ta còn quay sang căm giận cả hệ tư tưởng của Wakanda. Trong suy nghĩ của Killmonger, một đứa trẻ mồ côi phải cô độc vật lộn nơi đất khách như hắn chính là đại diện rõ ràng của những người gốc Phi bị bỏ rơi.
Killmonger muốn lên ngôi không chỉ để trả thù, mà còn để thay đổi chính sách ly khai của Wakanda. Theo hắn, Wakanda phải chịu một phần trách nhiệm vì đã thờ ơ trước nạn phân biệt chủng tộc đối với người da đen toàn cầu. Tư duy và tầm nhìn của Killmonger không chỉ bó hẹp trong những lý thuyết trẻ con của hầu hết phản diện Marvel nói riêng hay của các bộ phim siêu anh hùng nói chung mà đã mang cả màu sắc chính trị. Quan điểm của Killmonger được tạo ra từ cơn thịnh nộ và nỗi buồn cùng với việc là một người dân không được chào đón tại quê nhà.
Rạn nứt chính trị đó được lặp lại trong mối quan hệ gia đình với T’Challa. Killmonger không chỉ là một anh em dân tộc của người Wakanda, mà còn là một cháu trai của vua T’Chaka và anh em họ của vua T’Challa. Và anh đã bị bỏ rơi ở Oakland với những bí mật để bảo vệ Wakanda, trong một tiếng vọng hơn là Wakanda quay lưng lại với thế giới bên ngoài và xoay lưng lại cả cha con Killmonger.
3. Một kẻ cầu mong trở về quê hương nhưng cũng căm ghét chính quê hương đó
Điểm khác biệt của nhân vật Killmonger so với các phản diện Marvel khác nằm ở chỗ: Dù hắn đã gây nhiều tội ác, nhưng vẫn có điều chính đáng phía sau động cơ của hắn. Quốc gia Wakanda quả thực đã bảo thủ trong việc giấu kín nguyên liệu vibranium quý giá suốt hàng trăm năm trời mặc cho ngoài biên giới cần kim loại này để phục vụ đất nước của họ cho những mục đích tốt đẹp. Anh đã châm ngòi mâu thuẫn chính trị thực sự vào người dân Wakanda và bắt họ chịu trách nhiệm về những khổ đau bên ngoài biên giới của họ.
T’Challa luôn phải ra sức che giấu vùng đất dân tộc của mình còn Killmonger thì không, anh mô tả bản thân mình là “một đứa trẻ từ Oakland chạy vòng quanh tin tưởng vào câu chuyện cổ tích”. Qua lời kể của cha về dân tộc, Killmonger với một tâm hồn mãnh liệt được trở về nhà, ngôi nhà đích thực của bản thân nhưng cái chết của cha từ chính người ruột thịt khiến anh trở nên một con thú hoang dại chực chờ ngày quay về trả thù.
Tất cả những biến chứng và mâu thuẫn này đều được gói gọn trong cuộc đối thoại cuối cùng của anh với T’Challa, một trong những khoảnh khắc xúc động nhất trong phim. Anh nhớ lại rằng cha anh nói ở Wakanda, hoàng hôn là đẹp nhất trên thế giới, và trong giây phút mềm lòng thì T’Challa đã đưa anh ta đến ngắm nhìn cảnh hoàng hôn duy nhất cũng là cuối cùng trong cuộc đời anh.
T’Challa cũng đề nghị để cứu mạng sống của Killmonger, nhưng người đàn ông này vẫn nhất quán với mục tiêu của mình cho đến cùng. Killmonger từ chối, “chôn tôi trong đại dương cùng với tổ tiên của tôi khi họ nhảy ra khỏi tàu, bởi vì họ biết cái chết là tốt hơn so với nô lệ”. Cái chết của anh kết thúc theo đúng với một người con Wakanda – hai tay chắp chéo trước ngực khi mà cái chết của cha anh không được như thế.
4. Killmonger không hoàn toàn sai
Có lẽ phần lớn chúng ta cảm thấy ấn tượng với Killmonger trong giây phút đầu tiên bởi đây là một nhân vật phản diện có tạo hình cực đẹp, nhưng càng xem thì chúng ta càng cảm thông và thích nhân vật này hơn bởi tuổi thơ bi thảm và lòng đầy thù hận, trên thực tế mà nói anh ta có đủ cơ sở để trở thành một con người như thế. Tàn bạo, điên cuồng, giết người và đỉnh điểm là giết cả cô bạn gái. Tuy nhiên, quan điểm cơ bản của anh – rằng Wakanda nên đóng vai trò tích cực hơn trong việc giúp đỡ anh chị em của họ trên khắp thế giới hơn là ẩn mình chính là một tầm nhìn của một lãnh đạo tốt. Điều này cũng được lặp lại khi Nakia nói với T’Challa rằng đất nước nên làm nhiều hơn nữa để cung cấp, viện trợ và chia sẻ nguồn lực kiến thức của họ không chỉ trong Wakanda mà còn ở ngoài quốc gia.
Lập luận của họ làm ảnh hưởng T’Challa. Cảnh cuối cùng của anh cho thấy anh hứa với LHQ rằng Wakanda sẽ không còn đứng trong bóng tối.
Có thể suy nghĩ là đúng nhưng phương thức thực hiện lại không, có thể Killmonger thất vọng về T’Challa – vị vua của một đất nước hùng mạnh lại chỉ chọn những bước an toàn cho đất nước mình, nhưng với T’Challa biết được rằng đâu là điều tốt đẹp nhất cho Wakanda. Tuy vậy, Killmonger xứng đáng đứng trong hàng ngũ của những nhân vật phản diện tuyệt vời nhất, họ là những người thể hiện được chủ nghĩa anh hùng trong một vỏ bọc phản diện, như Joker hoặc Magneto.
Xem thêm:
Kẻ phản diện quyến rũ trong thế giới điện ảnh
5 nhân vật phản diện 18+ nên có phim điện ảnh
—
Ngân Lại (Tạp chí Phái mạnh ELLE Man, nguồn tham khảo: Mashable)